Türkiye’nin en önemli turistlik yerleri arasında yer alan Efes Antik Kenti, içerisinde Artemis Tapınağı, Meryem Ana Evi ve Ashabı- Kehf gibi yapıları bulunduran olağan üstü bir eserdir. Kuruluşu M.Ö. 6000 senelerine uzanan ve Helenistik döneminden Bizans Beylikler ve Osmanlı dönemlerine kadar aktif yerleşim yeri olarak da kullanılmıştır.

Günümüze kadar gelebilen nadide eserlerden birisi olan Efes Antik Kenti, dönemin “Amazon” adıyla bilinen kadın savaşçıları tarafından kurulduğu düşünülmektedir.

[etiket color=”warning”]Efsaneye göre;[/etiket] Antik çağda Atina Kralı olan Kordos’un (Cordos) oğlu olan Androklos babasının ölümünden sonra Atinayı terk eder. O dönemde Apollon Tapınağı’nın Kahin’ine danışılırdı. Kahin’in huzuruna çıkar fakat nereye gideceğini bilmediğini söyler. Kahin’de Androklos’a Doğuya gitmesini, bu yolda sana Balık ve Domuz’un yol göstereceğini buyurur.

Androklos gemisi ile Ege’yi aşar ve Kaystros (Küçük Menderes) nehrinin ağzındaki körfeze gelirler ve karaya çıkarlar. Ateşler yakılır ve tutulan balıklar kızartılırırken çalılar arasından aniden fırlayan bir yaban domuzu balığı kapar ve oradan uzaklaşır. Kahin’in kehaneti gerçekleşir ve orada bir kent kurmaya karar verirler.

Androklos ile büyüme sürecine başlayan Efes, M.Ö. 129 yılında Bergama kralı olan Attolos’un bölgeyi Romalılara miras olarak bırakmasıyla zirveye ulaştırır. Bu durum Efes’e yaramış olacak ki zamanla Asya’da bulunan en önemli ticaret merkezi haline gelmiştir. Bir süre sonra sık sık el değiştirmeye başlamış ve 1304 yılında Türklerin eline geçmiştir.

Efes Antik Kenti elbette ülkemizde olan paha biçilemez bir hazinedir, gidip görmenizi ve deneyimlerinizi bizlerle de paylaşmanızı şiddetle öneriyoruz. Önem arz eden ve ilginin en çok olduğu bazı bölümleri detaylandırarak aşağıda görselli olarak listelemeye çalışacağız.

11 metre genişliğinde 350 metre uzunluğunda görkemli bir caddedir. Caddenin iki yanında yer alan mermer sütunlar günümüze kadar ulaşmış ve hala olduğu yerde korunmaktadır. Kralları karşılamak ve dini törenlerin düzenlenmesi maksadıyla kullanılmaktaydı.

Efes Antik Kent Tiyatrosu günümüze kadar sağlam kalmış nadir eserlerden biridir. Dünya’nın en büyük açık hava tiyatrosu özelliğine sahiptir. Efes Antik Kent Tiyatrona çıktığınızda tüm Efes ayağınızın altındadır.

Efes Antik Kent Tiyatrosu 24 bin kişilik kapasiteye sahiptir. Yapıldığında 18 metre olan üç katlı sahne binası tamamen yıkılmış durumda. Ancak oturma yerleri gayet düzgün halde. O dönemde dünyaca ünlü orkestraları ve dünya starlarına ev sahipli yapmıştır.

Tapınak 120 senelik bir projenin eseri olarak, Lidya Kralı Kroisos tarafından başlatılmıştır. Efes sınırları içinde yer alan Artemis Tapınağı‘nın bulunduğu bu alanda bir kaç sütün ve birkaç mermer parçası dışında bir şey kalmamış. Maalesef tapınak tarihe yenik düşmüştür.

Celsus Kütüphanesi, Efes Antik Kentinde görüşmesi gereken en özel eserlerden bir tanesidir. M.S. 106 yılında babası adına Efes valisi olan Celsius tarafından yaptırılmıştır.

Celsus Kütüphanesi, Roma mimari özelliklerini tümüyle yansıtmakta ve yapının ön cephesi o devrin en güzel örneklerini arasında yer almaktadır. Ön cephede 4 kadın heykeli bulunmakta. Bu heykeller Akıl, Kader, İlim ve Erdem anlamlarını simgeliyor. Ancak bu heykellerin orijinalleri Avusturya-Viyana müzesinde sergileniyor.

Kuretler Caddesi’nin batı bitiminde yer alan Yamaç Evleri, Efes’te yaşayan üst sınıfın yaşam tarzını yansıtan olağanüstü örneklerden biridir.

4000 metrekareyi kaplayan yoğun yerleşim alanı Bülbüldağ’ın kuzey yamacının eteklerinde yer alır. Bu müstakil konut birimleri yamaçlar üzerinde ikişerli gruplar halinde düzenlenmiştir. Mozaikler, duvar resimleri ve mermer panellerle süslenmiştir.

Yamaç Evler Roma İmparatorluk Dönemi kentinin, toplumun bilmiş üst tabakasının yaşam tarzını gün yüzüne çıkarır. Tiberius döneminde inşa edilmiş evler, büyük bir depremle yok olduğu 3. yüzyıla kadar kullanılmıştır.

Yamaç Evlerini gezmek isterseniz ekstra 30 TL daha vermeniz gerekiyor.

Bizans döneminde mezar kilisesi haline getirilmiş olan bu alan, M.S 450 yıllarında İmparator II. Theodosius Dönemi’nde ortaya çıkan Yedi Uyurlar Efsanesi’ne atfen adlandırılmıştır.

Efsaneye göre: Geç Roma imparatorlarından Decius zamanında putperestlerin zulmünden kaçan yedi Hıristiyan gencin Panayır Dağı eteklerinde sığındıkları mağara 200 yıllık bir uykuya dalmaları ve uyandıklarında ise aziz ilan edilmeleri anlatılır.

Zamanında Hz. İsa’nın Annesi Hz. Meryem’in yaşadığına ve burada öldüğüne inanılıyor. Tarihî bir Bizans Kilisesi’nin olma özelliği taşıyan Meryem Ana Evi özellikle yabancı turistlerin sıklıkla ziyaret ettikleri ibadet mekanlarında biri olarak biliniyor.

Efes Antik Kentin Celsus Kütüphanesinin önünden başlayan bu cadde, şehrin en renkli ve en güzel caddesidir. Cadde etrafında sütun ve heykeller bulunur. Bu tarihi caddeyi gezip tarihi yapıları mutlaka görmelisiniz.

Efes Antik Kenti içerisinde yer alan ve P. Vedius Antoninus Sabinus tarafından İmparator Hadrianus adını onurlandırmak için bağışlanan anıt tapınaktır. Önünde yer alan kapı lentosu üzerinde Efes Kenti’nin kuruluş efsanesi kabartmalar ile yer almaktadır. M.S. 300 yıllarında Roma İmparatorları Diokletianus, Constantius, Maksimianus ve I. Theodosius’un bronz heykelleri dikilmiştir. Cella içerisinde ise İmparator Hadrianus’un heykeli de yer almaktadır.

Efes Antik Kenti içerisinde Artemis Tapınağı’ndan sonra en kutsal sayılan mekan Prytaneion – Efes Belediye Sarayıdır. Prytan olarak anılan kişi Belediye Başkanı görevine sahipti. Prytaneion’un etrafında imparator ve tanrıça heykellerinin yer alıyor olması nedeni ile bu sarayın kutsal sayılan bir mekan olduğu kabul edilmiştir.

Efes Antik Kenti’nin kurulu olduğu Panayır Dağının güneybatısında yer alan büyük hamam M.S. 2. yüzyıl başlarında inşaa edilmiştir. Ancak M.S. 400 yıllarında Hristiyan bir kadın olan Skolastika tarafından restore edilmiş ve bu hamamlara Skolastika Hamamları ismi verilmiştir.

Skolastika Hamamları büyük bir restorasyondan geçtiği için dönemin Roma yapısına uygun prytanaeumun malzemesinden yapılmıştır. Büyük hamam 4 bölümden oluşmuştur. Sıcak su buharının duvarlardan künkler içerisinde getiriliyor olması ile merkezi ısıtma sisteminin kullanıldığı hamam mermer kullanımına da ciddi bir örnek niteliği taşımaktadır.

Efeslilerin, İmparator Domitian’ın sağladığı olanaklara minnetlerini göstermek için bu tapınağı yapmışlar. Domitian Efes’te adına tapınak yapılan ilk imparator.

 #  Böylece Efes Antik kentte aklıma gelen en önemli olan yerlerden detaylı şekilde bahsetmiş olduk. Ziyaret saatleri ve giriş ücretleri hakkında bilgi vermeden önce içeride başka nelerin olduğuna bir kez daha değinelim.

Efes Antik kentte gezilecek diğer yerler;

Ticaret Agorası

Efes Odeonları

Herkül Kapısı

Trajan Çeşmesi

Hadrian Tapınağı Kapısı

Bouleuterion(Meclis Binası)

Odeon(Konser Salonu)

Memmiyus Anıtı

Efes Antik Kenti, uçsuz bucaksız olup açık hava müzesi gibidir. Kış aylarında çok soğuk ve rüzgarlı olduğu gibi, yaz aylarında da aşırı sıcak olabilir. Bu nedenle tercihinizi bahar aylarından yana kullanabilirsiniz. İlkbaharda Nisan-Mayıs arası, sonbaharda Eylül-Ekim aylarında ziyaret etmenizi öneririz.